Witaj w hotelu Montana Magica, Ten nietypowy, ekologiczny hotel w kształcie góry porasta bujna roślinność. Z jego pokoi rozpościera się widok na ogrody. Wnętrza są urządzone w ekologicznym stylu, głównie z drewna i nadają miejscu niesamowitego charakteru. materiały prasowe / trivago.pl. 3 / 14 Hotel w dawnym kościele. Grzech to wszelkie działanie, myśl i uczucie niezgodne z miernikami Boga. Obejmuje łamanie Jego prawa, czyli dopuszczanie się złych czynów, które są nieprawe z Bożego punktu widzenia ( 1 Jana 3:4; 5:17 ). Biblia mówi też o grzechu zaniechania, polegającym na powstrzymywaniu się od robienia tego, co słuszne ( Jakuba 4:17 ). Kiedy mamy problemy ze zdrowiem psychicznym, możemy czuć się zupełnie osamotnieni. Inni ludzie nie zawsze w pełni rozumieją, przez co przechodzimy (Przysłów 14:10). Ale gdy szczerze mówimy Bogu, jak się czujemy, znajdziemy w Nim kogoś, kto słucha nas ze współczuciem i zrozumieniem. Rosja przyłączyła się do europejskiej i światowej tradycji, według której w każdym pokoju hotelowym ma znajdować się Biblia. Pierwsze 6 tys. egzemplarzy trafiło do jednego z największych moskiewskich hoteli - Izmaiłowo. Dzisiejsze ekstremalne zjawiska pogodowe nie są karą od Boga. Biblia uczy, że Bóg nie jest odpowiedzialny za cierpienia ludzi. Zapewnia nas: „Bóg nie może być poddawany próbie przez coś złego ani też sam nikogo w ten sposób nie poddaje próbie” ( Jakuba 1:13 ). Na pewno więc nie powoduje ekstremalnych zjawisk pogodowych. Biblia dzieli się na Stary i Nowy Testament. W skład Starego Testamentu wchodzi 46 ksiąg zgrupowanych w czterech częściach: - Pięcioksiąg (z gr. Pentateuch), tzw. Tora (hebr.), czyli Prawo, obejmująca księgi: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańską, Liczb, Powtórzonego Prawa. Tora jest jednym z najstarszych zabytków literackich. RjMIwV. Z roku na rok rośnie liczba zainteresowanych spędzeniem świąt w hotelu, tym samym także obiekty noclegowe chętnie poszerzają swoją ofertę Dziennikarka Karolina Opolska na takie święta zdecydowała się pierwszy raz pięć lat temu. Kilkunastoosobowa rodzina, która zwykle przychodziła do niej na wigilię, była zaskoczona jej decyzją — Denerwowało mnie coraz bardziej to, że święta generują więcej stresu niż radości — opowiada — Zasadniczo wszystkie elementy tradycji, które pamiętamy z naszych domów, są zachowane. To, co jest najlepsze, to oczywiście wygoda - wszystko podane jest do stołu, a następnie posprzątane — zauważa Chciałaby, żeby do niej, jej męża i dwójki dzieci dołączyła w przyszłości reszta rodziny. — Myślę, że gdybyśmy wyjechali wszyscy, byłyby to najlepsze w historii święta Więcej takich tematów znajdziesz na stronie głównej Święta w hotelu to niełatwa decyzja Z roku na rok rośnie zainteresowanie ofertą świąteczną w polskich hotelach. Zrezygnować z organizacji świąt w domu przed pięcioma laty postanowiła dziennikarka i wydawczyni Onet Rano Karolina Opolska. Nie była to jednak łatwa decyzja. — Ponieważ mamy dużą rodzinę, taką typowo patchworkową, to jedyną szansą na spędzenie wspólnie świąt, a dokładnie wigilii, było zorganizowanie jej w naszym mieszkaniu. Przez kilka lat z mężem zapraszaliśmy wszystkich członków rodziny, czyli kilkanaście osób na nasze... kilkadziesiąt metrów kwadratowych — opowiada i dodaje, że przygotowania były uciążliwe. — Było to czasochłonne, energochłonne i generowało masę różnych konfliktów wewnątrzrodzinnych. Dwa tygodnie przygotowań, stresu, nerwów, kłótni o to, co ugotować. Przecież każdy lubi inną rybę, jest fanem innej sałatki, a w dodatku są też dzieci, którym trzeba zaserwować nieco lżejsze menu. No, i oczywiście prezenty. To wszystko sprawiło, że zaczęłam zatracać radość świąt — przyznaje. Jak mówi, zarówno ona, jak i jej mąż dużo pracują, dlatego też wolnych dni, w których mogliby rodzinnie spędzić czas w roku, nie mają za wiele. Do podjęcia ostatecznej decyzji skłoniły ją święta, gdy była w drugiej ciąży. — Byłam potwornie zmęczona. Stwierdziłam, że w kolejnym roku z dwójką dzieci, w tym jednym bardzo małym, nie poradzę sobie ani fizycznie, ani psychicznie. Zapowiedziałam wówczas rodzinie, że w kolejne święta wyjeżdżamy. Oczywiście wszyscy z niedowierzaniem kiwali głowami — wspomina. Kiedy jesienią przypomniała mężowi o planach, nie był on już taki chętny na wyjazd. — O ile pół roku wcześniej był zmęczony przygotowaniami i zamieszaniem, o tyle teraz nie wyobrażał sobie, jak zareaguje rodzina i dokąd udadzą się na wigilię poszczególni członkowie rodziny. Dyskutowaliśmy zawzięcie jakieś dwa miesiące. W końcu udało mi się go przekonać — śmieje się Karolina. Szczęśliwe dzieci podczas świąt w hotelu Odpoczynek w klimacie świąt - jak to połączyć? — Zastanawiałam się nad ciepłymi kierunkami, ale ponieważ mamy dzieci, chciałam, żeby mogły poczuć magię świąt. Ostatecznie postawiłam męża przed faktem dokonanym i zarezerwowałam pobyt w hotelu niedaleko Warszawy dla naszej czteroosobowej rodziny. — Szukałam miejsca, gdzie będzie wszystko: wakacje, atrakcje, odpoczynek, ale i klimat świąt — wymienia i dodaje, że już wtedy, pięć lat temu, sporo większych hoteli miało ofertę świątecznego pakietu, który wszędzie jest dość podobny. Jej rodzina wyjazdy zaczyna zwykle 23 grudnia i w hotelu zostaje do 27. Wszystkie dni wypełnione są atrakcjami takimi jak malowanie baniek, wspólne wieszanie ich później na choince, robienie pierników, konkurs śpiewania kolęd. Jeśli jest śnieg, to organizowane jest także kulig i ognisko. — Śniadania i kolacje mają wymiar uroczysty. Zasadniczo wszystkie elementy tradycji, które pamiętamy z naszych domów, są zachowane. To, co jest najlepsze, to oczywiście wygoda - wszystko jest podane do stołu, a następnie posprzątane. Po posiłku wraca się do czystego pokoju. Nie muszę przypominać, jak wygląda to w naszych domach - jedno wielkie szaleństwo. W hotelu goście w międzyczasie mogą pójść na basen, siłownię czy do spa — zauważa. Foto: Karolina Opolska / Archiwum prywatne Do świąt w hotelu szybko przekonał się także mąż. W hotelach jest mnóstwo dekoracji POLECAMY: "Turyści rezygnują? Nie sądzę. Za domki na sylwestra trzeba zapłacić nawet 30 tys. zł!" [LIST] Wigilia szyta na miarę Kolacja wigilijna jest uroczystą kolacją. Jeśli ktoś ma życzenie, to na pewno w hotelu znajdzie się biblia, którą można przeczytać przed kolacją. Na stole leży zwykle opłatek, a pod obrusem sianko. Każdy siedzi ze swoimi najbliższymi, przy oddzielnych stolikach. Dania są tradycje, ale według uznania. Dla dzieci przygotowane jest specjalne menu. — Po kolacji przychodzi św. Mikołaj, oczywiście rodzice wcześniej przekazują prezenty. Dzieci są zawsze w szoku, "skąd ten Mikołaj wiedział, że tu będę i chciałam klocki Lego" (śmiech). Ponadto w jednym z obiektów, w których byliśmy, organizowane było wspólne wyjście na pasterkę — opisuje i dodaje: "Żałuję, że rodzina nie chce dać się przekonać" — Co roku namawiamy naszą rodzinę, ale niestety nie chcą dać się przekonać. W hotelach widzieliśmy mniejsze, ale i większe, wielopokoleniowe rodziny, które spędzały razem czas nie tylko przy stole, także na basenie czy po prostu na spacerze — relacjonuje Opolska. Foto: Karolina Opolska / Archiwum prywatne Szczęśliwi i wypoczęci rodzice i dzieci CZYTAJ TAKŻE: Cztery propozycje wyjazdów świątecznych last minute Z roku na rok przybywa hoteli, które wzbogacają swoją ofertę o świąteczną. Można wybrać się w okolicę dużych miast oraz oczywiście w góry. Ile kosztuje taki urlop? — Kiedy podliczyliśmy wydatki związane z organizacją świąt w domu, wyszło zaskakująco podobnie. Co więcej, pierwszego roku, kiedy było to mniej popularne, wydaliśmy mniej — zauważa i dodaje, że w tym roku wyjeżdżają do Kazimierza nad Wisłą, gdzie już pierwszego dnia dzieci czeka filmowy wieczór z kakao w rękach. Wasze doświadczenia A Wy jak spędzacie święta Bożego Narodzenia? Wybieracie się do hotelu lub jakiegoś pensjonatu w górach niedaleko stoku narciarskiego, a może po prostu zostajecie w domu? Na wasze relacje i komentarze, czekam pod adresem: @ Jeśli chcesz finansowo wesprzeć Fundację SMS Z NIEBA, podajemy numer konta: 51 1020 2791 0000 7402 0210 3315 w tytule przelewu należy wpisać DAROWIZNA szybkie płatności: 5zł 10zł 25zł 50zł 75zł 100zł 200zł 500zł 1000zł Wpłaty na telefon zaufania:94 1090 1711 0000 0001 4719 4431 tytuł przelewu: DAROWIZNA na telefon zaufania Wpłaty na pomoc ubogim: 68109017110000000147194414 tytuł przelewu: DAROWIZNA na ubogich Rosja przyłącza się do europejskiej i amerykańskiej tradycji, zgodnie z którą Biblia jest nieodłącznym wyposażeniem pokoi hotelowych. Pierwsze 6 tysięcy egzemplarzy Starego i Nowego Testamentu trafi w piątek do jednego z większych hoteli Moskwy - "Izmajłowo". Informuje o tym agencja ITAR-TASS, powołując się na wydział informacji rosyjskiej Cerkwi. Biblia do hoteli ma trafić w ramach akcji, którą wspiera moskiewski departament turystyki i hotelarstwa i misjonarska komisja przy radzie eparchialnej (diecezjalnej) stolicy Rosji. "Praktycznie w każdym hotelu europejskim goście znajdują w pokojach Biblię. To księga, która jest podstawą kultury europejskiej" - powiedział przewodniczący komisji misjonarskiej, ojciec Dimitrij Pierszyn. Tworzymy dla Ciebie Tu możesz nas wesprzeć. Rozdział 18 Czy Biblia rzeczywiście jest natchniona przez Boga? 1. Jaką zdolnością odznacza się Stwórca w przeciwieństwie do człowieka? ŻADEN człowiek nie potrafi szczegółowo przepowiedzieć, co przyniesie przyszłość. Przerasta to jego możliwości. Stwórca wszechświata natomiast zna wszystkie potrzebne fakty i nawet potrafi wpływać na bieg wydarzeń. Można więc mówić o Nim jako o Tym, który „od początku zapowiada końcowy wynik i od dawna to, czego jeszcze nie uczyniono” (Izajasza 46:10; 41:22, 23). 2. Jaki wymowny dowód świadczyłby o tym, że Biblia jest natchniona przez Boga? 2 Biblia zawiera setki proroctw. Czy one dotąd zawsze się dokładnie spełniały? Jeżeli tak, stanowiłoby to wymowny dowód, że Pismo Święte jest „natchnione przez Boga” (2 Tymoteusza 3:16, 17). Poza tym wzbudzałoby to zaufanie do innych proroctw dotyczących wydarzeń, które dopiero mają nastąpić. Warto więc przypomnieć sobie kilka proroctw, które już się spełniły. Upadek Tyru 3. Co przepowiedziano o Tyrze? 3 Tyr, znany niegdyś port fenicki, działał podstępnie wobec starożytnego Izraela, swego południowego sąsiada oddającego cześć Jehowie. Za pośrednictwem proroka Ezechiela Jehowa przepowiedział 250 lat naprzód całkowite zniszczenie tego miasta. Oświadczył: „Sprowadzę przeciw tobie wiele narodów (...) I one na pewno zburzą mury Tyru, i rozwalą jego wieże, i zeskrobię z niego kurz, i uczynię go lśniącą, nagą powierzchnią skały. Stanie się miejscem suszenia włóków pośród morza”. Ezechiel wymienił też naród, który miał pierwszy oblegać Tyr, oraz imię jego przywódcy: „Oto Ja sprowadzę przeciw Tyrowi Nebukadrezzara, króla Babilonu” (Ezechiela 26:3-5, 7). 4. (a) Jak się spełniło proroctwo o zdobyciu Tyru przez Babilończyków? (b) Dlaczego Babilończycy nie wzięli łupów? 4 Zgodnie z tym proroctwem Nebukadrezzar (Nabuchodonozor) — jak czytamy w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej — zdobył lądową część Tyru po ‛13-letnim oblężeniu’.1 W proroctwie powiedziano też, że nie wziął żadnych łupów: „Ani on, ani jego wojsko nie zdobyło w Tyrze nagrody” (Ezechiela 29:18, BT). Dlaczego? Ponieważ część Tyru leżała na pobliskiej Większość skarbów przeniesiono z lądu stałego do miasta na wyspie, które nie zostało zniszczone. 5, 6. Jak Aleksander Wielki dostał się do części Tyru położonej na wyspie i tym samym dokładnie spełnił proroctwo? 5 Nabuchodonozor nie zdołał w swoich podbojach ‛zeskrobać z Tyru kurz i uczynić go lśniącą, nagą powierzchnią’, jak to przepowiedział Ezechiel. Nie spełniło się też wówczas proroctwo Zachariasza, w którym zapowiedziano, że Tyr ma być wrzucony „do morza” (Zachariasza 9:4). Czy to znaczy, że te proroctwa były niedokładne? Nic podobnego! W roku 332 a więc ponad 250 lat po wygłoszeniu proroctwa przez Ezechiela i około 200 lat po proroctwie Zachariasza, Tyr został doszczętnie zniszczony przez armię grecką pod wodzą Aleksandra Wielkiego. „Z gruzów lądowej części miasta”, czytamy w Encyclopedia Americana, „zbudował on w roku 332 ogromną [groblę], aby połączyć wyspę z lądem stałym. Po siedmiomiesięcznym oblężeniu (...) Tyr zdobyto i zburzono”.3 6 Tak więc zgodnie z przepowiedniami Ezechiela i Zachariasza kurz i gruzy Tyru zostały wrzucone do wody. Pozostała po nim goła skała, „miejsce rozwieszania sieci”, jak to opisał człowiek, który tam Proroctwa wypowiedziane setki lat naprzód spełniły się więc do najdrobniejszych szczegółów! Cyrus a upadek Babilonu 7. Co Biblia przepowiedziała o Żydach i o Babilonie? 7 Nie mniej godne uwagi są proroctwa dotyczące Żydów oraz Babilonu. Przekazy historyczne mówią, że Babilończycy uprowadzili ich do niewoli. Jeremiasz zapowiedział to jednak jakieś 40 lat wcześniej. Izajasz prorokował o tym około 150 lat naprzód. Przepowiedział też powrót Żydów z niewoli. Również Jeremiasz mówił, że po 70 latach powrócą do swego kraju (Izajasza 39:6, 7; 44:26; Jeremiasza 25:8-12; 29:10). 8, 9. (a) Kto zdobył Babilon i w jaki sposób? (b) Jak historia potwierdziła prawdziwość proroctw o Babilonie? 8 Powrót ten stał się możliwy po zdobyciu Babilonu przez Medów i Persów w roku 539 Prorok Izajasz przepowiedział to prawie 200 lat wcześniej, a mniej więcej 50 lat naprzód prorokował o tym Jeremiasz, który zapowiedział też, że żołnierze babilońscy nie podejmą walki. Zarówno Izajasz, jak i Jeremiasz przepowiedzieli, że chroniące Babilon wody Eufratu „zostaną osuszone”. Izajasz podał również imię zdobywcy perskiego, Cyrusa, i powiedział, że przed nim „nawet bramy [Babilonu] nie będą zamknięte” (Jeremiasza 50:38; 51:11, 30; Izajasza 13:17-19; 44:27; 45:1). 9 Grecki historyk Herodot mówi, że Cyrus zmienił bieg Eufratu i przez to „stare łożysko rzeki, której woda opadła, stało się możliwe do przejścia”.5 Tak więc nocą nieprzyjacielscy żołnierze pomaszerowali korytem rzeki i wkroczyli do miasta przez bramy, które beztrosko pozostawiono otwarte. „Gdyby Babilończycy byli wprzód się dowiedzieli o zarządzeniu Cyrusa”, pisze dalej Herodot, mogliby „zamknąć wszystkie furtki, które wiodły do rzeki (...) Atoli Persowie zaszli ich całkiem niespodziewanie. (...) I tak Babilon wtedy po raz pierwszy zdobyto”.6 Jak się dowiadujemy z Biblii, co też potwierdza Herodot, Babilończycy urządzili sobie w tym czasie wielką ucztę⁠7 (Daniela 5:1-4, 30). Zarówno Izajasz, jak i Jeremiasz przepowiedzieli, że Babilon w końcu obróci się w nie zamieszkane rumowisko. Tak się też stało. Babilon jest dziś opustoszałym wzgórzem (Izajasza 13:20-22; Jeremiasza 51:37, 41-43). 10. Jaki materiał dowodowy stanowi potwierdzenie uwolnienia Żydów przez Cyrusa? 10 Cyrus pozwolił Żydom powrócić do ojczyzny. Ponad 200 lat wcześniej Jehowa zapowiedział o Cyrusie: „Wszystko, w czym mam upodobanie, wykona całkowicie” (Izajasza 44:28). Zgodnie z proroctwem po 70 latach, to znaczy w 537 roku Cyrus pozwolił wygnańcom powrócić do rodzinnego kraju (Ezdrasza 1:1-4). Z pewnej staroperskiej inskrypcji zwanej „Walcem Cyrusa” wyraźnie wynika, że Cyrus prowadził politykę repatriowania jeńców. „Jeśli chodzi o mieszkańców Babilonii”, miał powiedzieć Cyrus, „zgromadziłem (też) wszystkich jej (byłych) mieszkańców i oddałem im ich miejsca zamieszkania”.8 Medo-Persja i Grecja 11. Jak Biblia przepowiedziała powstanie medo-perskiego mocarstwa światowego i obalenie go przez Grecję? 11 Babilon był jeszcze mocarstwem światowym, gdy Biblia już przepowiedziała podbój tego państwa przez symbolicznego barana o dwóch rogach, wyobrażającego „królów Medii i Persji” (Daniela 8:20). Zgodnie z tym Medo-Persja po zdobyciu Babilonu w roku 539 stała się następnym mocarstwem światowym. Z czasem jednak „kozioł”, który wyobrażał Grecję, ‛powalił barana i złamał mu oba rogi’ (Daniela 8:1-7). Nastąpiło to w roku 332 gdy Grecja pokonała Medo-Persję i stała się kolejnym mocarstwem światowym. 12. Co Biblia mówi o panowaniu Grecji? 12 Oto co według przepowiedni miało się dziać dalej: „Natomiast samiec z kóz wynosił się ponad wszelką miarę; ale skoro tylko wzrósł w potęgę, wielki róg się złamał, a zamiast niego w sposób zwracający uwagę zaczęły wyrastać cztery” (Daniela 8:8). Co to znaczy? Biblia wyjaśnia: „Włochaty kozioł wyobraża króla Grecji; a wielki róg, który był między jego oczami, ten wyobraża pierwszego króla. A że został złamany, po czym na koniec pojawiły się cztery zamiast niego — cztery królestwa powstaną z jego narodu, lecz nie z jego mocą” (Daniela 8:21, 22). 13. Jak się spełniło proroctwo o Grecji ponad 200 lat po spisaniu? 13 Historia wskazuje, że tym „królem Grecji” był Aleksander Wielki. Po jego śmierci w roku 323 rządzonym przez niego mocarstwem podzieliło się czterech dowódców: Seleukos Nikator, Kasander, Ptolemeusz Lagos i Lizymach. Jak przepowiedziano w Biblii, „na koniec pojawiły się cztery zamiast niego — cztery królestwa”. Ale zgodnie z zapowiedzią żaden z nich nie doszedł do takiej potęgi, jak Aleksander. Tak więc z górą 200 lat po spisaniu tego proroctwa zaczęło się ono spełniać. Jest to jeszcze jedno niezwykłe potwierdzenie natchnienia Biblii! Przepowiednie o Mesjaszu 14. Co pewien uczony powiedział o licznych proroctwach, które się spełniły na Jezusie Chrystusie? 14 Na szczególną uwagę zasługują liczne proroctwa biblijne o Jezusie Chrystusie. Profesor Free oświadczył: „Prawdopodobieństwo spełnienia wszystkich tych proroctw przez jednego człowieka jest tak nieskończenie małe, że w żadnym wypadku nie mogą to być jedynie trafne przewidywania ludzkie”.9 15. Na spełnienie się których proroctw, dotyczących osoby Chrystusa, nie mógł on mieć żadnego wpływu? 15 Jezus na pewno nie mógł pokierować spełnieniem się niejednego z tych proroctw. Na przykład nie od niego zależało, czy się urodzi jako potomek Dawida z pokolenia Judy (Rodzaju 49:10; Izajasza 9:6, 7 [9:5, 6, Bw]; 11:1, 10; Mateusza 1:2-16). Nie mógł też tak pokierować biegiem wydarzeń, żeby się urodzić w Betlejem (Micheasza 5:2 [5:1, Bw]; Łukasza 2:1-7). W żadnym wypadku nie miał wpływu na to, żeby go zdradzono za 30 srebrników (Zachariasza 11:12; Mateusza 26:15); żeby wrogowie pluli na niego (Izajasza 50:6; Mateusza 26:67); żeby go obrzucano obelgami, gdy zawiśnie na palu męki (Psalm 22:7, 8 [22:8, 9, Bw]; Mateusza 27:39-43); żeby go przebito, ale nie złamano mu żadnej kości (Zachariasza 12:10; Psalm 34:20 [34:21, Bw]; Jana 19:33-37) ani żeby żołnierze rzucali losy o jego szaty (Psalm 22:18 [22:19, Bw]; Mateusza 27:35). To tylko kilka z licznych proroctw, które się spełniły na Jezusie. Zburzenie Jeruzalem 16. Co Jezus prorokował o Jeruzalem? 16 Jezus był największym Prorokiem Jehowy. Posłuchajmy, co według jego wypowiedzi miało spotkać Jeruzalem: „Nieprzyjaciele twoi zbudują wokół ciebie umocnienie z ostrokołem i otoczą cię, i utrapią z każdej strony, i powalą cię na ziemię i dzieci twoje w tobie, i nie pozostawią ci kamienia na kamieniu, boś nie rozpoznało czasu, kiedy dokonywano u ciebie przeglądu” (Łukasza 19:43, 44). Jezus powiedział też: „Gdy ujrzycie Jeruzalem otoczone przez obozujące wojska, wtedy wiedzcie, że przybliżyło się jego spustoszenie. Niech wówczas ci, co będą w Judei, zaczną uciekać w góry” (Łukasza 21:20, 21). 17. Jak się spełniło proroctwo Jezusa o otoczeniu Jeruzalem przez wojska i dzięki czemu można było uciec z miasta? 17 Zgodnie z tym proroctwem wojska rzymskie pod wodzą Cestiusa Gallusa podeszły pod Jeruzalem w roku 66 Ciekawe jednak, że Gallus nie doprowadził oblężenia do końca, tylko — jak pisze żyjący w I wieku historyk Józef Flawiusz — „straciwszy nadzieję zdobycia miasta z niepojętych powodów, odstąpił”.10 Dzięki niespodziewanemu przerwaniu oblężenia można było usłuchać wezwania Jezusa, aby opuścić Jeruzalem. Historyk Euzebiusz podaje, że istotnie chrześcijanie 18. (a) Do czego doszło w roku 70, niespełna cztery lata po wycofaniu się wojsk rzymskich spod Jeruzalem? (b) Jak dalece Jeruzalem zostało zburzone? 18 Niespełna cztery lata później, w roku 70, wojska rzymskie pod dowództwem Tytusa powróciły i otoczyły Jeruzalem. W promieniu kilkunastu kilometrów wycięto drzewa i zbudowano wokół miasta „umocnienie z ostrokołem”. Józef Flawiusz tak opisuje rezultat tych poczynań: „Znikła dla Żydów wszelka nadzieja ratunku”.12 Flawiusz mówi, że mniej więcej po pięciomiesięcznym oblężeniu wszystko, co poza trzema wieżami i częścią muru pozostało, żołnierze „zrównali z ziemią, tak że gdyby się tam przybysz jaki zjawił a w koło rozejrzał, aniby nawet przypuścił, że stało tam miasto przez ludzi zamieszkane”.13 19. (a) Jak dotkliwa była klęska, która spadła na Jeruzalem? (b) Niemym przypomnieniem czego jest do dziś Łuk Tytusa? 19 Podczas oblężenia zginęło 1 100 000 ludzi, a 97 000 dostało się do Do dnia dzisiejszego można oglądać w Rzymie świadectwo spełnienia się proroctwa Jezusa. Stoi tam Łuk Tytusa wzniesiony przez Rzymian w roku 81 dla upamiętnienia zdobycia Jeruzalem. Łuk ten jest niemym przypomnieniem, że zlekceważenie ostrzeżeń z proroctw biblijnych może mieć zgubne następstwa. Proroctwa, które się spełniają obecnie 20. W odpowiedzi na jakie pytanie Jezus opisał „znak”, po którym dziś można się zorientować, że wielka zmiana świata jest bliska? 20 Według Biblii niebawem nastąpi zadziwiająca zmiana na skalę światową. Jak w I wieku wydarzenia przepowiedziane przez Jezusa pomogły ludziom zrozumieć, że już niedługo nastąpi zburzenie Jeruzalem, tak dzisiaj po przepowiedzianych przez niego wydarzeniach można rozpoznać, że zmiana świata jest bliska. Jezus opisał ten „znak” w odpowiedzi na pytanie uczniów: „Co będzie znakiem twej obecności i zakończenia systemu rzeczy?” (Mateusza 24:3). 21. (a) Czym jest „obecność” Chrystusa i czym jest „zakończenie systemu rzeczy”? (b) Gdzie można znaleźć informacje dotyczące „znaku” podanego przez Jezusa? 21 Biblia nie mówi o „obecności” Chrystusa jako człowieka, tylko jako potężnego władcy niebiańskiego, który wybawi udręczoną ludzkość (Daniela 7:13, 14). Jego „obecność” — jak to sam powiedział — miała przypaść na czas „zakończenia systemu rzeczy”. Wobec tego jaki znak miał tu na myśli Jezus? Co miało znamionować jego niewidzialną obecność jako władcy i zbliżanie się końca tego systemu rzeczy? W 24 rozdziale Ewangelii według Mateusza, w 13 rozdziale Marka i w 21 rozdziale Łukasza jest mowa o wydarzeniach składających się na ten znak. Oto istotniejsze z nich: 22. W jakim sensie wojny są od roku 1914 częścią znaku i jakie okropne żniwo zebrały? 22 WIELKIE WOJNY: „Powstanie (...) naród przeciw narodowi i królestwo przeciw królestwu” (Mateusza 24:7). Od roku 1914 proroctwo to spełnia się w sposób aż nadto wyraźny. Podczas pierwszej wojny światowej, która wybuchła w roku 1914, po raz pierwszy użyto na wielką skalę karabinów maszynowych, czołgów, okrętów podwodnych, samolotów i gazów trujących. Do jej zakończenia w roku 1918 zginęło jakieś 14 milionów żołnierzy i cywilów. Pewien historyk napisał: „Pierwsza wojna światowa zapoczątkowała erę wojny ‛totalnej’”.15 Druga wojna światowa, która trwała od roku 1939 do 1945, była jeszcze okropniejsza, ponieważ liczba zabitych żołnierzy i cywilów sięgnęła 55 milionów. Pojawiła się nowa straszliwa broń — bomby atomowe! Od tego czasu na wielu większych i mniejszych wojnach straciło życie jeszcze 30 milionów ludzi. W niemieckim magazynie informacyjnym Der Spiegel napisano: „Od roku 1945 nie było na świecie ani jednego dnia prawdziwego pokoju”.16 23. Jakie rozmiary przybrał od roku 1914 brak żywności? 23 BRAKI ŻYWNOŚCI: „Będą braki żywności” (Mateusza 24:7). Po pierwszej wojnie światowej szerzył się głód. Po drugiej wojnie światowej było jeszcze gorzej. A dziś? „Obecnie klęska głodu przybiera niespotykane rozmiary. (...) Co najmniej 400 milionów ludzi wegetuje na granicy śmierci głodowej” — czytamy w londyńskim czasopiśmie A w wydawanym w Toronto The Globe and Mail napisano: „Ponad 800 milionów ludzi jest niedożywionych”.18 Jak wynika z informacji podanej przez Światową Organizację Zdrowia, w wyniku niedożywienia „umiera co roku 12 milionów dzieci w pierwszym roku życia”.19 24. Jak po roku 1914 wzrosła częstotliwość trzęsień ziemi? 24 TRZĘSIENIA ZIEMI: „Będą wielkie trzęsienia ziemi” (Łukasza 21:11). George W. Housner, specjalista w dziedzinie budownictwa antysejsmicznego, nazwał wstrząs, który miał miejsce w roku 1976 w Tangszan w Chinach i pociągnął za sobą setki tysięcy ofiar w ludziach, „największym katastrofalnym trzęsieniem ziemi w dziejach ludzkości”.20 We włoskim dzienniku Il Piccolo czytamy: „Jak wynika ze statystyk, nasze pokolenie żyje w niebezpiecznym okresie znacznej aktywności sejsmicznej”.21 Od roku 1914 rokrocznie ginie w następstwie trzęsień ziemi przeciętnie dziesięć razy więcej ludzi niż w poprzednich stuleciach. 25. Jakie zgubne w skutkach epidemie szerzą się od roku 1914, tworząc część znaku? 25 ZARAZY: „W jednym miejscu po drugim zarazy” (Łukasza 21:11). Według czasopisma Science Digest „epidemia grypy zwanej hiszpanką, która wybuchła w roku 1918, obiegła całą ziemię i pochłonęła 21 milionów istnień ludzkich”. Następnie powiedziano: „Jeszcze nigdy w dziejach ludzkości śmierć nie dosięgała ludzi tak nieubłaganie i szybko. (...) Gdyby ta epidemia szerzyła się dalej w takim tempie, to w ciągu paru miesięcy doszłoby do zagłady całej ludzkości”.22 Od tego czasu choroby serca, rak, choroby weneryczne i inne plagi sprowadziły kalectwo albo śmierć na setki milionów ludzi. 26. Jak dalece od roku 1914 nasiliło się bezprawie? 26 PRZESTĘPCZOŚĆ: ‛Wzmagające się bezprawie’ (Mateusza 24:12). Morderstwa, rabunki, gwałty, terroryzm, korupcja — lista jest długa i dobrze znana. W wielu rejonach ludzie boją się wyjść na ulicę. Pewien znawca zagadnienia terroryzmu tak potwierdził tendencję wzrostu przestępczości po roku 1914: „Okres do pierwszej wojny światowej był na ogół bardziej humanitarny”.23 27. Jak się spełnia proroctwo o strachu? 27 STRACH: „Ludzie będą mdleć ze strachu i w oczekiwaniu tego, co przyjdzie na zamieszkaną ziemię” (Łukasza 21:26). Wydawany w Hamburgu dziennik Die Welt nazwał nasze czasy „stuleciem strachu”.24 Zagrożenia całkiem nowego rodzaju wzbudzają strach, jakiego dotąd nie znano. Po raz pierwszy w historii grozi niebezpieczeństwo ‛zniszczenia ziemi’ przez wybuchy jądrowe i skażenie środowiska (Objawienie 11:18). Wzmaganie się zbrodni i inflacja, gromadzenie zapasów broni nuklearnej, szerzenie się głodu, chorób i innego zła to czynniki pogłębiające obawy o bezpieczeństwo i życie. Na czym polega różnica? 28. Dlaczego widoczne dzisiaj części składowe znaku pozwalają rozpoznać, że żyjemy w czasie „końca systemu rzeczy”? 28 Niektórzy twierdzą jednak, że coś takiego miało już miejsce w ubiegłych stuleciach. Co się więc pod tym względem zmieniło? Po pierwsze, wszystkie wydarzenia tworzące znak są widziane przez jedno pokolenie — pokolenie ludzi, których miliony żyją do dziś od roku 1914. Jezus oświadczył, że „żadną miarą nie przeminie to pokolenie, aż się wszystko wydarzy” (Łukasza 21:32). Po drugie, skutki znaku są odczuwane na całym świecie, „w jednym miejscu po drugim” (Mateusza 24:3, 7, 9; 25:32). Po trzecie, warunki w tym okresie stopniowo się pogarszają: „Wszystko to dopiero początek boleści”. „Ludzie podli i oszuści będą się posuwać od złego ku gorszemu” (Mateusza 24:8; 2 Tymoteusza 3:13). I po czwarte, towarzyszy temu zmiana ludzkich postaw i zachowań, przed czym ostrzegał Jezus: „U większości oziębnie miłość” (Mateusza 24:12). 29. Jak dalece biblijny opis „końcowej epoki tego świata” odpowiada stanowi moralnemu dzisiejszych ludzi? 29 Jednym z najwyraźniejszych dowodów, że żyjemy w przepowiedzianym krytycznym czasie końca, jest upadek moralny. Z tym, co się dzisiaj dzieje na świecie, warto porównać następujące prorocze słowa: „Licz się z takim faktem: w końcowej epoce tego świata nastaną dokuczliwe czasy. Ludzie będą miłować tylko pieniądze i siebie samych; będą wyniośli, chełpliwi i zachowujący się obelżywie; bez szacunku dla rodziców, niewdzięczni, niepobożni, pozbawieni naturalnych uczuć; nieubłagani w nienawiści, szerzący złośliwe plotki; niepowściągliwi i zawzięci, obcy dla wszystkiego, co dobre, zdradzieccy, szukający przygód, nadęci poczuciem własnej ważności. Będą ludźmi stawiającymi przyjemności na miejscu Boga, zachowującymi zewnętrzne formy religii, ale niezmiennie zaprzeczającymi jej realnej wartości” (2 Tymoteusza 3:1-5, The New English Bible). Rok 1914 punktem zwrotnym w historii 30, 31. (a) Jak ludzie żyjący przed rokiem 1914 oceniali stosunki światowe i co myśleli o przyszłości? (b) Jaki jeszcze biblijny dowód — poza „znakiem” — potwierdza, że żyjemy „w dniach ostatnich”? 30 Przed rokiem 1914 mało kto myślał o przepowiedzianych w Biblii powszechnych trudnościach i wojnach światowych. Niemiecki mąż stanu Konrad Adenauer powiedział: „Mam jeszcze w pamięci myśli i obrazy, (...) myśli sprzed roku 1914, kiedy na ziemi było naprawdę spokojnie, panował prawdziwy pokój i bezpieczeństwo, a nie znano uczucia strachu. (...) Od roku 1914 ludzie nie prowadzą już bezpiecznego i spokojnego życia”.25 Przed rokiem 1914 myślano, że przyszłość „będzie coraz lepsza”, powiedział brytyjski polityk Harold W książce 1913: America Between Two Worlds (Rok 1913: Ameryka pośród dwóch światów) czytamy: „Sekretarz Stanu Bryan oświadczył [w roku 1913], że ‛warunki sprzyjające pokojowi światowemu jeszcze nigdy nie układały się tak pomyślnie’”.27 31 Jeszcze na krótko przed wybuchem pierwszej wojny światowej przywódcy światowi zapowiadali nadejście ery postępu społecznego i oświecenia. W Biblii przepowiedziano jednak coś wręcz przeciwnego — że bezprzykładna wojna z lat 1914-1918 miała znamionować początek „dni ostatnich” (2 Tymoteusza 3:1). W Biblii można też znaleźć dowód chronologiczny, że znamiennym wydarzeniem roku 1914 miało być narodzenie się w niebie Królestwa Bożego, a w ślad za tym miały się pojawić bezprecedensowe problemy Czy ktoś zdawał sobie wtedy sprawę, że rok 1914 będzie takim punktem zwrotnym w dziejach ludzkości? 32. (a) Co mówili o roku 1914 już kilkadziesiąt lat wcześniej znawcy chronologii biblijnej? (b) Co według załączonego zestawienia powiedzieli o roku 1914 inni ludzie? 32 Już kilkadziesiąt lat przed tą datą istniała zorganizowana grupa ludzi, którzy wskazywali na znaczenie roku 1914. W nowojorskim czasopiśmie World z 30 sierpnia 1914 czytamy: „Wybuch straszliwej wojny w Europie spełnił niezwykłe proroctwo. W okresie minionego ćwierćwiecza Międzynarodowi Badacze Pisma Świętego [Świadkowie Jehowy] obwieszczali światu przez swych kaznodziejów i za pośrednictwem prasy, że w roku 1914 nadejdzie przepowiedziany w Biblii Dzień Pomsty. ‛Wyczekujcie roku 1914!’ — nawoływali (...) ewangeliści”.29 Lud spełniający proroctwo 33. Jaka jeszcze część składowa znaku spełnia się na Świadkach Jehowy? 33 Ponadto w Biblii przepowiedziano, że „pod koniec dni” ludzie wszystkich narodowości będą — obrazowo mówiąc — podążać „na górę Jehowy”, gdzie Bóg będzie ich „pouczał o swoich drogach”. Proroctwo mówi, że pod wpływem tych pouczeń „trzeba będzie przekuć miecze na lemiesze, a włócznie na nożyce ogrodnicze. (...) ani się już nie będą uczyć wojowania” (Izajasza 2:2-4). Proroctwo to spełnia się jednoznacznie na Świadkach Jehowy, których stosunek do wojny wszędzie jest dobrze znany. 34. Co dowodzi, że Świadkowie Jehowy „przekuli miecze na lemiesze”? 34 Martin Niemöller, protestancki przywódca kościelny w Niemczech przed drugą wojną światową i po niej, wspomniał o Świadkach Jehowy jako o „poważnych badaczach Biblii, którzy setkami i tysiącami szli do obozów koncentracyjnych oraz na śmierć, ponieważ odmawiali pełnienia służby wojskowej i nie chcieli strzelać do ludzi”. W przeciwieństwie do tego, jak napisał, „kościoły chrześcijańskie przez całe wieki nieustannie zgadzały się błogosławić wojny, oddziały wojskowe i uzbrojenie, a przy tym w całkiem niechrześcijańskim duchu zanosiły modły o unicestwienie wroga”.30 Kto zatem ma na sobie znak rozpoznawczy prawdziwych chrześcijan, o którym mówił Jezus? On powiedział: „Po tym wszyscy poznają, że jesteście moimi uczniami: jeśli będzie między wami miłość” (Jana 13:35). Jak wyraźnie wynika z 1 Jana 3:10-12, słudzy Boży nie zabijają się nawzajem. Postępują tak dzieci Szatana. 35. (a) Co jednoczy Świadków Jehowy? (b) Czy ich podporządkowanie się Królestwu Bożemu ma uzasadnienie biblijne? 35 Dzięki solidarnemu podporządkowywaniu się Królestwu Bożemu oraz wiernemu trzymaniu się zasad biblijnych Świadkowie Jehowy tworzą zjednoczoną ogólnoświatową społeczność braterską. W pełni uznają naukę biblijną, że Królestwo Boże jest rzeczywistym rządem, który ustanawia prawa i sprawuje władzę, oraz że wkrótce zapanuje ono nad całą ziemią. Już teraz ma tutaj miliony poddanych, którzy będą stanowić fundament przyszłej cywilizacji. O tym Królestwie prorok Daniel napisał pod natchnieniem: „Bóg nieba ustanowi królestwo, którego nigdy nie dosięgnie zguba. (...) Zdruzgocze ono wszystkie (...) królestwa [obecne] i położy im kres, lecz samo będzie trwać po czasy niezmierzone” (Daniela 2:44). Jezus wysunął Królestwo na pierwszy plan, gdy dawał następujące pouczenie: „Będziecie więc modlić się w ten sposób: ‛Nasz Ojcze w niebiosach (...) Niech nadejdzie Twoje Królestwo’” (Mateusza 6:9, 10). 36. (a) Co zgodnie z wolą Bożą ma być publicznie ogłaszane? (b) Kto się tym zajął? 36 Liczne wydarzenia, spełniające od roku 1914 proroctwa biblijne, wskazują na to, że już wkrótce niebiańskie Królestwo Boże ‛zdruzgocze wszystkie inne rządy i położy im kres’. Bóg życzy sobie, żeby to było publicznie rozgłaszane, na co wskazuje następująca ważna część składowa znaku: „Ta dobra nowina o Królestwie będzie głoszona po całej zamieszkanej ziemi na świadectwo wszystkim narodom, a wtedy nadejdzie koniec” (Mateusza 24:14). Obecnie spełniają to proroctwo miliony Świadków Jehowy, zorganizowanych w ogólnoświatową społeczność braterską. 37. Dlaczego koniec tego systemu rzeczy w Armagedonie będzie dobrą nowiną? 37 Kiedy już Królestwo zostanie ogłoszone w takiej mierze, w jakiej sobie tego życzy Bóg, wtedy na świat, jak powiedział Jezus, spadnie „wielki ucisk, jaki się nie zdarzył od początku świata aż dotąd ani się więcej nie zdarzy”. Jego punktem szczytowym będzie bitwa Armagedonu, która położy kres złemu wpływowi Szatana. Cała Ziemia zostanie oczyszczona z niegodziwych ludzi i narodów i zostanie utorowana droga do przyszłego Raju, w którym „ma zamieszkać sprawiedliwość” (Mateusza 24:21; 2 Piotra 3:13; Objawienie 16:14-16; 12:7-12; 2 Koryntian 4:4). 38. (a) Co potwierdziło spełnianie się proroctw biblijnych? (b) Na co zasługują proroctwa dotyczące przyszłości? 38 Ponieważ tyle proroctw biblijnych już się spełniło, nie ulega wątpliwości, że jest to rzeczywiście Księga „natchniona przez Boga” (2 Tymoteusza 3:16). Trzeba ją zatem uważać „nie za słowo ludzkie, ale, jak jest naprawdę, za słowo od Boga” (1 Tesaloniczan 2:13). A ponieważ jej Autor, Jehowa Bóg, „od początku zapowiada końcowy wynik”, można całkowicie zaufać proroctwom, które mają się jeszcze spełnić w przyszłości (Izajasza 46:10). A to, co ma nastąpić, jest po prostu wspaniałe. Będziesz zafascynowany, gdy przeczytasz o tym w następnym rozdziale. [Napis na stronie 216] Spełnianie się proroctw wzbudza zaufanie [Napis na stronie 222] Jezus przepowiedział zburzenie Jeruzalem [Napis na stronie 226] Wszystkie wydarzenia tworzące znak są widziane przez jedno pokolenie [Napis na stronie 227] Przed rokiem 1914 „na ziemi było naprawdę spokojnie, panował prawdziwy pokój i bezpieczeństwo” [Napis na stronie 229] „Ani się już nie będą uczyć wojowania” [Napis na stronie 231] Biblia okazała się godną zaufania Księgą „natchnioną przez Boga” [Ramka na stronie 228] 1914 — PUNKT ZWROTNY W HISTORII Nawet po drugiej wojnie światowej wielu uważa rok 1914 za wielki punkt zwrotny w historii nowożytnej: „Punktem zwrotnym w naszych czasach był w gruncie rzeczy rok 1914, a nie rok Hirosimy” (René Albrecht-Carrié w The Scientific Monthly z lipca 1951). „Od 1914 roku każdy, kto obserwuje kierunek rozwoju wydarzeń światowych, jest głęboko zaniepokojony tym, co zdaje się być nieuniknionym i z góry wytkniętym marszem ku coraz większemu nieszczęściu. Wielu poważnie myślących ludzi nie może się pozbyć wrażenia, że nic nie można zrobić, by się ustrzec zguby. Widzą, jak rodzaj ludzki, niby bohater greckiej tragedii poganiany przez rozgniewanych bogów nie jest już panem swego losu” (Bertrand Russell w The New York Times Magazine z 27 września 1953). „Nowa era (...) rozpoczęła się w roku 1914 i nikt nie wie, kiedy ani jak się zakończy. (...) Może się skończyć masowym unicestwieniem” (The Seattle Times z 1 stycznia 1959). „W roku 1914 skończył się świat, który wówczas znano i uznawano” (James Cameron, 1914, wydanie 1959). „W następstwie pierwszej wojny światowej cały świat w gruncie rzeczy się rozpadł, choć ciągle jeszcze nie wiemy, dlaczego (...). Utopijna przyszłość była tuż, tuż. Panował pokój i dobrobyt. Potem wszystko się rozsypało. Odtąd żyjemy w stanie półsnu” (Dr Walker Percy w American Medical News z 21 listopada 1977). „W roku 1914 świat utracił dawną spójność i nigdy jej już nie odzyskał. (...) Są to czasy niezwykłego zamętu i stosowania przemocy zarówno poza granicami państwowymi, jak też w ich obrębie” (The Economist, Londyn, 4 sierpnia 1979). „Cywilizacja zapadła w roku 1914 na okrutną i być może śmiertelną chorobę” (Frank Peters w St. Louis Post-Dispatch z 27 stycznia 1980). „Wszystko zmierzało ku lepszemu. W takim świecie się urodziłem. (...) Pewnego ranka w 1914 roku nagle i nieoczekiwanie wszystko się skończyło” (Polityk brytyjski Harold Macmillan w The New York Times z 23 listopada 1980). [Ilustracja na stronie 217] Zbudowanie grobli łączącej Tyr na wyspie z lądem spełniło proroctwo biblijne [Ilustracja na stronie 218] Proroctwa biblijne spełniły się przez zmianę biegu Eufratu [Ilustracja na stronie 219] Napis na tym glinianym Walcu Cyrusa (pokazanym w pozycji pionowej) mówi o polityce repatriacyjnej Cyrusa [Ilustracja na stronie 220] Złoty medal z wizerunkiem Aleksandra Wielkiego, którego podboje zostały przepowiedziane w Biblii [Ilustracje na stronie 221] Jezus nie mógł pokierować spełnieniem się niejednego z proroctw dotyczących jego osoby [Ilustracja na stronie 223] Oto nieme przypomnienie — relief wewnątrz Łuku Tytusa przedstawiający wynoszenie skarbów po zburzeniu Jeruzalem [Ilustracja na stronie 230] Gdy obecny system się skończy, ci, którzy pozostaną przy życiu, wkroczą do nowego systemu opartego na sprawiedliwości Tallin to stolica i równocześnie największe miasto w Estonii. Leży w północnej części kraju, na brzegu Zatoki Tallińskiej. W mieście znajduje się wiele interesujących miejsc. Poznaj najważniejsze z nich!Ogromną zaletą miasta jest jego przemyślana funkcjonalność – Tallin zajmuje siódme miejsce na liście najbardziej inteligentnych miast świata! Co istotne, jest jednym z nadbałtyckich miast, które szczęśliwie uniknęły większych zniszczeń w czasie II wojny światowej. Szczególnie usatysfakcjonowani powinni być miłośnicy średniowiecznej po świecie Podróż marzeń do Namibii Dzień Dobry TVNTallin – miasto (port i lotnisko)Tallin zamieszkuje około 33 proc. ludności Estonii. W 2016 roku miasto liczyło 439683 mieszkańców. Tallin jest podzielony na osiem dzielnic, a każda z nich dzieli się na kolejne poddzielnice. Miasto otacza od strony południowej droga krajowa nr 11, która łączy wszystkie drogi krajowe, dzięki czemu znacznie odciąża centrum z ruchu tranzytowego. W granicach miasta, w odległości zaledwie czterech kilometrów od centrum, znajduje się międzynarodowe lotnisko Tallinn. Położony w centrum port zapewnia połączenia morskie ze Sztokholmem, Petersburgiem, a okresowo także z Rygą. Do Tallina można też dojechać koleją, docierając na Dworzec Bałtycki. W mieście najlepiej przemieszczać się autobusem, ponieważ sieć tramwajowa jest raczej słabo rozwinięta. Co ciekawe, od 2013 roku komunikacja miejska jest darmowa dla wszystkich mieszkańców to perła wśród nadbałtyckich miast. Surowe mury pochodzące ze średniowiecza kontrastują tam z kolorowymi kamieniczkami, drewnianą zabudową dzielnicy Kadriorg i pałacem carów. Tym, co koniecznie trzeba zobaczyć w Tallinie, jest Stare Miasto, które w 1997 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa – zabytki, atrakcje, ciekawe miejscaZamek i wzgórze Toompea – legenda głosi, że wzgórze usypała Linda, żona Kaleva, nad jego grobem. Kalev to mityczny ojciec Estończyków i Finów, miał żyć na przełomie I i II wieku naszej ery. Toompea jest dziś pewnego rodzaju górnym Starym Miastem Tallina. Pierwsza twierdza istniała tam już w X wieku. Dopiero Szwedzi zmienili przeznaczenie zamku z funkcji obronnej na administracyjną. Na przestrzeni wieków zamek był wielokrotnie przebudowywany, współcześnie większość zabudowań pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku, a więc z czasów dominacji rosyjskiej. Dziś na wzgórzu obraduje estoński parlament, działa tam także poczta i inne instytucje. Ze wzgórza, gdzie znajduje się kilka starannie wybranych punktów widokowych, rozpościera się wspaniały widok na dolną starówkę Tallina. Obok dawnego zamku wznosi się wieża Pikk Hermann, którą zbudowano w XIV wieku, a przebudowano w XVI wieku. Na szczycie wieży znajduje się taras widokowy (dziesiąte piętro), na który prowadzi ponad 200 Jaama Turg – to słynne tallińskie targowisko, które usytuowane jest na zachód od starówki. Szczególnie interesujący jest targ św. Mikołaja – znajduje się na dolnej starówce, został wzniesiony w XIII wieku przez niemieckich kupców, którzy zostali sprowadzeni do miasta przez Krzyżaków. Niestety, pod koniec II wojny światowej świątynia została zbombardowana przez radziecki nalot i większość jej wnętrz spłonęła. Dziś nie pełni już funkcji sakralnych, wykorzystuje się ją głównie jako salę Ducha Świętego – znajduje się przy placu Ratuszowym w centrum dolnego Starego Miasta. Prawdopodobnie wzniesiony w XIII wieku. Świątynia ma szczególne znaczenie dla Estończyków – to właśnie tam w XVI wieku wydano pierwszą biblię w języku estońskim, w jej murach odprawiono także pierwszą mszę świętą w ich ojczystym Ratuszowy – ratusz został wybudowany na początku XIV wieku, choć pierwotnie był po prostu magazynem, a później teatrem. Swój obecny kształt zawdzięcza przebudowie, która nastąpiła w 1404 roku. Przy placu oprócz głównej atrakcji, którą oczywiście jest ratusz, znajdują się także inne zabytkowe budynki, np. dawna siedziba Wielkiej Gildii, która pochodzi z XV wieku. "Trzy siostry" – te trzy wyjątkowe kamienice znajdują się w północnej części Starego Miasta. Są uznawane za jedne z najstarszych zabytków Tallina. Po raz pierwszy wspomniano o nich w 1372 roku, ale powstały jeszcze wcześniej. Ich obecny wygląd pochodzi z XV Małgorzata – to ogromna baszta obronna, która również znajduje się po stronie północnej. Wybudowano ją w XVI wieku, dobudowując do wzniesionej w XV wieku Wielkiej Bramy Nadbrzeżnej. Wspólnie miały bronić miasta od strony portu. Obecnie znajduje się tam oddział Muzeum Morskiego. Można tam również odnaleźć polski akcent – tablicę, która upamiętnia internowanie okrętu ORP "Orzeł" we wrześniu 1939 roku i jego brawurową ucieczkę z portu w serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. także:Autor:Adrian AdamczykŹródło zdjęcia głównego: Alexander Spatari/Getty Images

biblia w hotelach dlaczego